Polish cases

Polish cases: by their function

To indicate possession (even abstract)
- dom ojca
- Hamlet Szekspira
Negations
- nie mam czasu
- nie ma jej tu
- nie znam tej pani
Lack of something
- brakuje mi pieniędzy
- szukam klucza
Time determination
- urodzony drugiego maja
- od piątej to ósmej
To indicate quantities (more than 5)
- pół chleba
- dużo ludzi
- pięć osób
To indicate wishes, needs and desires
- życzę wam szczęścia
- chcę/potrebuję spokoju
After certain verbs
- uczę się jęsiyka polskiego
- boję się pająków
After prepositions and prepositional phrases
- bez, blisko, dla, do, dookoła (=dokolą), koło (=obok), naprzeciw(ko), niedaleko, od, około, oprócz, podczas, sprzed, u, w czasie, w ciągu, w razie, wśród, z, z powodu, zza

Indirect object: aaddressee, recipient
- kup mi/sobie/mu/jej coś
- daj dziecku pić
Objectless sentences
- miło mi
- dziecku jest za ciepło
- dobrze mu tam
Expressing feelings
- przeszkadzasz ojcu
- zazdroszczę wam
- pomagam przyjacielowi
- wierzę ci
After certain prepositions
- dzięki, na przekór, przeciw(ko), wbrew

Direct object
- kupił nowy komputer
- daj spokój
To express extension (of space or time)
- spała całą noc
- przyszedł na chwilę
- przez cały dom
Constructions of the type Acc. + Acc.
- lubię Ewa za jej poczucie humoru
- zapraszam was na obiad
- wybrali go na skarbnika za uczciwość
Prepositions that connect only with the accusative
- przez, bez względu na, ze względu na, w zamian za, z ugasi na
Prepositions that connect not only with the accusative (usually, they indicate motion)
- mięzy, na, nad, o, po, pod, ponad, poza, przed, w, za

A noun as a component of a compound judgment (after jest)
- on jest policjantem
- ona jest bibliotekarką
To indicate the instrument that you use to do something
- pisz ołówkiem
- jadę rowerem/taksówką
To indicate the company
- Pani z psem rozmawia z taksówkarzem
To indicate the director or ruling
- Babcia kieruje dużą firmą i rządzi całą rodziną
After preposition
- między, (po)nad, pod, poza, przed, z, za, w porównaniu z, w związku z, zgodnie z